Diyabetik Ülser / Ayak Nedir?

Diabetes Mellitus ya da  “Şeker Hastalığı” adıyla bilinen insülin hormonundaki eksiklik veya bu hormonun etkinliğindeki bozukluğa bağlı olarak kan şekerinin yüksek seyrettiği kronik bir hastalıktır. Hastalık seyrettikçe insan vücudunda birçok fonksiyonel sistemi etkilemektedir. Şeker hastalığında, göz, böbrekler, damarlar, sinir hücreleri zamanla etkilenmekte ve fonksiyon kayıpları oluşmaktadır.

Şeker hastalığının kontrol altında tutulmaması “Diyabetik ayak ya da diyabetik ülserler ” olarak karşımıza çıkmaktadır. Şeker hastalığında enfeksiyona yatkınlık sebebiyle küçük bir yaralanma bile iyileşmesi güç yaralar oluşabilir.  Yaraların tedavi edilmeyip şeker hastalığının kontrol altına alınamaması zamanla damar ve sinir hücrelerinin kayıplarıyla uzuvların (parmak, ayak, bacak, vs.) kesilmesine kadar süren üzücü sonuçları olabilir.

 

DİYABETİK ÜLSER/AYAK NASIL GELİŞİR?
 

Diyabetik ülserlerin gelişiminde hazırlayıcı faktörler vardır.

• Kontrolsüz şeker hastalığı

• Kan şekerinin dengesiz seyretmesi

• Böbrek fonksiyonlarında bozukluk (diyabete bağlı)

• Sigara kullanımı

• Diyabete bağlı nöropati (sinir hücrelerinde iletim  kaybı/bozukluğu, his kaybı)

• Obezite(şişmanlık)

• Damarsal sorunlar

• İleri yaşta olmak

• Ayak ve tırnakta bölgesel enfeksiyonu olmak

• Ayak ve cilt bakımında özensizlik, yetersizlik

• Ayakta daha önce yara açılmış olmak

• Ayak  sağlığı için için yanlış ürünler kullanmak (ayakkabı, çorap ve tekstil ürünleri vb.)

 

DİYABETİK ÜLSER/AYAK TEDAVİSİ NASILDIR?
 

Diyabetik ayak yaralarının tedavisinde hasta; Dahiliye, Ortopedi, Genel cerrahi, Kalp ve Damar Cerrahisi, Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi, Sualtı Hekimliği ve Hiperbarik Tıp, Enfeksiyon Hastalıkları, beslenme ve diyet, yara bakım ünitesi ve podoloji alanlarından oluşan bir ekibin gerekli üyeleri tarafından değerlendirilir. 

• Ayakta iltihap (enfeksiyon) varsa tedavi edilir. 

• Dolaşımsal bir sorun varsa giderilmeye çalışılır.

• Yara bakımları da cerrahi ya da medikal yöntemlerle modern yara ürünleri ile yapılır.

• Yara bölgesinin düzenli olarak pansumanı /bakımı yapılır.

• Yara oluşumu ve yaşam tarzı düzenlemesi için eğitimler verilir. 

• Hastaların kan şekerlerinin normal değerlerde olması için takip ve tedavisi düzenlenmelidir. Yaranın üzerine basıyı önlemek için ortopedik önlemler alınır.  

• Hiperbarik oksijen (HBO) tedavisi diyabetik yaraların iyileşmesinde kullanılan yardımcı bir tedavi yöntemidir. 

• Diyabetik ülser tedavisinde son yıllarda kullanılan bir başka iyileşmeye yardımcı tedavi yöntemi de büyüme faktörleridir. Gereğinde yapılabilir.

 

 DİYABETİK ÜLSER/AYAKTAN KORUNMAK İÇİN NELER YAPABİLİRİSİNİZ? 

• Kan şeker düzeyinizi normalde tutun, günlük şeker kontrolünüzü ihmal etmeyin, hekim kontrollerinize her şey yolunda olsa dahi gidin.

• Ayak temizliğine ve bakımına dikkat edin.

• Ayaklarınızı uygun nemlendirici kullanarak nemli tutun fakat parmak aralarını ıslaklıktan koruyun, yıkama ve bakım sonrası iyice kurulayın.

• Beslenmenizi diyetinize ve hastalığınızın seyrine göre düzende tutun.

• Damarsal sorununuz varsa mutlaka tedavi ettirin.

• Ayakkabı seçiminize dikkat edin, dar ve ucu sivri ayakkabı giymeyin, sağlıklı malzemeden yapılmış, ergonomik ayakkabılar giyin, yıpranmış ve yapısı bozulmuş ayakkabı giymeyin, her gün aynı ayakkabıyı giymeyin, ayakkabınızı giymeden önce içinde yabancı cisim ya da katlanmış basınç oluşturacak bir şey olup olmadığını kontrol edin, başkalarının terlik, ayakkabı veya çoraplarını giymeyin. Kendi kişisel eşyalarınızı başkalarının giymesine izin vermeyin.

• Çorapların lastiklerinin sıkı olmamasına, pamuklu /ipek veya ter emici materyalden olmasına dikkat edin, asla çorapsız ayakkabı giymeyin.

• Çarpma ve travmalara karşı dikkatli olun.

• Ayakta veya bacakta görülen his kaybına bağlı üşüme, yanma ve ağrılar için asla  lokal sıcak/soğuk uygulama yapmayın. Evinizde çıplak ayakla dolaşmayın.

• Düzenli olarak, uzmanlar tarafından yapılan ayak /tırnak bakımınızı yaptırın. Eğer imkanınız yoksa tırnaklarınızı düz olarak kesin, kullandığınız malzemelerin temiz ve kişiye özel olmasına dikkat edin, ayak/tırnak bakımı yaparken kanatmamaya ve derin kesme ve törpüleme işlemleri yapmamaya dikkat edin. Nasıl veya kurumuş deriyi kesici aletlerle kesmeyin, kazımayın.

• Ayağınızda ya da bacağınızdaki renk, ısı değişikliklerini takip edin. Değişiklik halinde hekiminize başvurun.

• Diyabetik ülser ve ayaklarla ilgili yapılan eğitimlere katılın.

 

 

.