Genel olarak enjeksiyon 3 farklı şekilde yapılır:
- Deri altına
- Adale yani kas içine
- Damar içine
Deri Altı Enjeksiyonu:
Deri altına enjeksiyon yapmak için en uygun bölge üst kolun dış yüzü ya da bacağın üst-dış kısmıdır. Daha nadir olarak kullanılsa da göğüste memenin üstü ya da karın derisinden de iğne yapılabilmektedir.
Deri altı enjeksiyonu yapmak için ilk olarak enjeksiyonun yapılacağı yeri alkol ile temizlemek gerekmektedir. Daha sonra sol el ile ilgili bölgenin derisini tutarak kaldırmak gerekir. Enjektörü batırdıktan sonra cilt altına doğru ilerlenir, bu arada iğnenin damara girip girmediğini kontrol etmek için piston biraz geri çekilerek enjektöre kan gelip gelmediğine bakılır. Kan gelmezse ilacı yavaş şekilde enjekte edebilirsiniz, eğer kan gelirse gerip çekip yakınına ilacı enjekte edebilirsiniz. İlaç tamamıyla enjekte edildikten sonra alkollü pamukla iğnenin deldiği yere bastırarak iğneyi süratle çekebilirsiniz.
Adale İçi Enjeksiyon:
Adale içine enjeksiyon genel olarak kalçadan yapılır. Ayrıca baldır ya da kol kaslarına da iğne yapılabilir.
Kalçadan yapılacak enjeksiyonda uygun yer tespiti için iğne yapılacak hastanın kuyruk sokumundan sağ ya da sol tarafa doğru ve omurgasına dik olarak bir çizgi çizilir. Bu çizginin ortasın dikine bir başka çizgi daha çizilir ve bu sayede kalçanın bir tarafı dört kısma ayrılmış olur. İğneyi bu kısımlardan üst ve dıştakine yapmak gereklidir. Bunun sebebi kalçanın diğer taraflarında damarların daha sık olması ve aynı zamanda siyatik sinirinin bu bölgede bulunmasıdır. Felç olmaya kadar gidecek yanlışlıklar yapılmaması için buna dikkat etmek çok önemlidir. İğne yapıldıktan sonra ilgili bölge alkolle iyice silinmelidir.
Enjektörü kalem gibi tutarak en uzun parmağınızla iğnenin enjektöre giren kısmındaki kalın yeri tespit edin. Enjektörü kalçaya dik bir şekilde tutarak diğer elin baş ve işaret parmakları ile deri hafifçe gerilerek iğne bu bölgeye saplanmalıdır. İğnenin damara isabet edip etmediğini anlamak için piston geri çekilip enjektöre kan gelip gelmediğine bakılmalıdır. Enjektöre kan gelirse iğneyi bir parça geri çekip başka bir istikamete doğru yeniden batırılmalıdır. Bundan sonra yavaş yavaş ilaç vücuda enjekte edilmelidir. Verilecek ilacın miktarı çok ise piston ara sıra geri çekilerek ağrı azaltılabilir. İlaç tamamen enjekte edildikten sonra iğne çıkarılır. Hastada ağrı varsa bir süre istirahat etmesi istenebilir.
Bazen ayakta veya oturarak da adale içine iğne yapılabilmektedir. Hasta ayakta iken iğne yapacağınız yeri de daha önce tarif edilen şekilde tespit ederiz. Hastaya otururken iğne yapılacak ise o zaman iğneyi kalçanın taşan kısmının dış ve etli yerine yaparız.
Damar İçi Enjeksiyon:
Damar içi enjeksiyonu, ilacı toplar damar yolu vasıtasıyla direk olarak dolaşım sistemine vermek için yapılmaktadır
Damar içi enjeksiyonları için en uygun yer, kolda dirseğin ön yüzündeki toplardamarlardır. Buradaki toplardamarların vaziyeti M harfine benzer. Bu M harfinin herhangi bir yeri iğne yapmak için uygundur.
Damar içine iğne yapmak için kolu dirseğin üst kısmından bir lastik boru ile yüzeysel olan toplardamarlar kapanacak, fakat derin olan atardamarlar kapanmayacak derecede sıkınız. Bundan sonra kolu germeli ve elden dirseğe doğru hafifçe masaj yapmalıdır. Bu hareketler sonucu toplardamarlar kabarır. Daha sonra dirseğin ön yüzünü alkollü pamukla iyice siliniz ve iğne yapacağınız damarı sol elinizin başparmağı ile kastırarak tespit ediniz. Parmağınızı 1-2 santimetre yukarısından iğneyi yatık bir halde batırınız. Pistonu geri çekerek enjektöre kan gelip gelmediğini kontrol ediniz.
Bilgilendirme amaçlıdır.
