İşitme testleri, bir odyometrist tarafından yapılan, kişinin ne kadar ses işitebildiğini değerlendirmeye yarayan testlerdir. Pek çok hastanın işitme testi nasıl yapılır sorusunun karşılığı olan temelde bir çok test tipi bulunmaktadır. Hastanın işitme testi yaptırmasının gerekliliği öncelikle K.B.B (Kulak – Burun – Boğaz) doktoru tarafından karar verilir. Bu testler sayesinde kulaktaki işitme kaybı ve bu kaybın derecesi ölçümlenmiş olmaktadır. Test sırasında kişiye özel bir kulaklık takılarak ses yalıtımlı bir odada farklı frekans aralıklarında verilen sesler kemik ve hava iletimi ile birlikte değerlendirilir. Odyometri testleri kulaktaki işitme kaybının test edilmesi açısından büyük önem taşımaktadır.
En Sık Kullanılan Odyometri Testleri
Muayene ve tetkikler ışığında, kurumumuzda da uygulanmakta olan odyometri testleri aşağıda yer almaktadır.
Saf Ses Odyometrisi: Sıklıkla tercih edilen bir odyometri testidir. Hasta test için hazır hale geldikten sonra iki kulağın da farklı frekansları (ince ve kalın seslerin) işitme şiddeti, diğer bir deyişle duyma eşiği belirlenir. Özellikle işitme testi nasıl yapılır sorusuna yanıt arayan hastaların en sık karşılaştıkları test olan saf ses odyometrisinde hastanın bir kabin içerisinde kulaklıklar yardımıyla ses seviyesinin ölçümü gerçekleştirilir. Hasta sesi duyduğu anda elindeki butona basar. Ölçüm sırasında hem hava hem kemik yolu kullanılmaktadır. Hava yolu ile yapılan ölçümler kulak kepçesinden başlayarak beyine kadar ulaşan işitme yollarının ölçümüdür. Kemik yolu ölçümünde iç kulak baz alınır.
Saf ses odyometrisi sayesinde işitme kaybının kulağın hangi bölümünde meydana geldiği anlaşılmış olur. Hava yolu işitme yollarındaki olası bir kayıp iletim tipi, hem hava hem kemik yolu işitme yollarındaki bir kayıp sensörinöral tipi, hava yolundaki bir kaybın fazla olması fakat her iki iletim tipinde de yaşanan işitme kaybı ise mikst tipi iletim kaybı olarak adlandırılır. İşitme kaybının derecesinin belirlenmesine yardımcı olan saf ses odyometrisinde dikkat edilmesi gereken bazı noktalar bulunmaktadır;
1) Eğer hastada kulak çınlaması şikayeti bulunuyorsa bu durumu odyometriste bildirmeli ve sesin warble adı verilen çınlama şikayeti olan hastalara özel tonda gönderilmesini istemelidir.
2) Hastalar, yalnızca duydukları en yüksek seste değil, en düşük seste de butonu basmalıdır.
3) Kemik yolu ses ileticisinin takılması halinde olabildiğince hareketsiz durulmalıdır.
Kulağın temel görevi olan insanın sesinin duyulması ve değerlendirilmesi konuşma odyometrisinin temelini oluşturmaktadır. Genellikle işitme testi nasıl yapılır sorusunun yanıtı olarak pek çok merkezde uygulanan bu test insan sesini temel alır. Bir uyarıcı olarak bu sesin kulaktaki durumunun değerlendirilmesi, kişinin kulak fonksiyonları hakkında bilgi verilmesi konuşma odyometrisinin ana görevidir. Bu test için belirlenen eşikler şunlardır;
Konuşmayı alma eşiği, diğer bir adıyla SRT (Speech Reception Threshold) hastanın, duyduğu kelimeleri %50 oranında işitebilmesini temel alan ses şiddetidir. Hastaya saf ses ortalaması baz alınarak 10dB - 15dB üzeri 3 heceden meydana gelen 6 kelime verilir. Hastanın tamamını doğru tekrar etmesi üzerine ses şiddeti 5db azaltılır ve 3 heceli farklı bir liste verilir. Eğer bu listeyi de doğru tekrarlarsa ses şiddeti 5db daha azaltılır. Hastanın 6 kelime üzerinden 2 doğrusu olması halinde önceki aşamada verilen ses şiddeti hastanın konuşmayı alma eşiğinin sonucunu belirlemiş olur.
Konuşmayı ayırt etme, diğer bir adıyla SDS (Speech Discrimination Score) hastanın, konuşmayı alma eşiğinde elde edilen sonucun üzerine 25dB - 40dB eklenmesini ve 25 adet tek heceli kelime listesini tekrarlamasını baz alır. Doğru cevaplar %4 ile çarpılır elde edilen rakam hastanın konuşmayı ayırt etme seviyesini belirler. İşitme ile ilgili herhangi bir problemi olmayan kişilerde bu oran %90’dır.
Rahat dinleme eşiği, diğer bir adıyla MCL (Most Comfortable Level) konuşmayı alma eşiği ile rahatsız edici ses düzeyi arasındaki kalan dinleme düzeyidir.
Rahatsız edici düzey, diğer bir adıyla UCL (Uncomfortable Level) hastanın ses seviyesinin şiddetinden rahatsız olduğu noktaya verilen addır.
İletim tipine bağlı işitme kayıplarında hastaların SRT ve UCL skorları yüksektir. Konuşma odyometrisi testine göre normal kişilerin;
SRT değeri 20db, MCL değeri 40-60 db, SDS değeri %90-100, UCL değeri 100-120 db’e eşit olmalıdır.
Bilgilendirme amaçlıdır.
