Gözü bir kamera sistemi gibi düşünürsek dışarıdan gelen ışık ve görüntüleri merceğinden geçirerek görme merkezine ulaştıran bir optik sisteme sahip olduğunu daha net hayal edebiliriz. Net görüntünün oluşabilmesi için önce gözün en dış tabakası olan korneada daha sonra da gözün içerisinde bulunan lens tabakasından kırılması gerekmektedir. İkisi de saydam olan bu yapılardan göz içerisindeki lens saydamlığını kaybederse katarakt denilen göz hastalığı oluşur.
Genel olarak üç ana grupta katarakt hastalığı incelenebilir. Yaşa bağlı kataraktlar, doğumsal kataraktlar ve kortizon gibi ilaçların uzun süre kullanımından sonra oluşabilen ikincil kataraktlar dır. En sık oluşma sebebi yaşın ilerlemesidir. 60 yaştan sonra görülen bu hastalık yeni doğan bebeklerde de fazla rastlanmasa dahi olabilmektedir. Kesin bilgiler dahilinde olmasa da beslenmenin ve ultraviyole ışınlarında katarakt riskini arttırdığı düşünülmektedir. Göze darbe alma gibi bir durumda kataraktın oluşmasına neden olabilmektedir.
Görmede yavaş yavaş oluşan azalma, bulanık görme, çift görme katarakta ait en sık rastlanan belirtilerdendir. Katarakt olan kişiler geceleri görme yetileri oldukça azalmakta, araba kullanırken zorlanmakta ve parlak ışıkların dağılması gibi sorunlar baş gösterir. Özellikle gözlük numaraları çok sık değişmektedir. Ancak bu belirtiler sadece katarakt hastalığına ait değildir ve başka hastalıkların da habercisi olabilir. Eğer az miktarda katarakt var ise kişi bunu fark etmez. Hatta, bazı katarakt hastalarında kataraktın ilerlemesiyle yakını görmede iyileşmeler olur. Ancak bu durum geçicidir ve katarakt ilerledikçe görüş bozukluğu yeniden ortaya çıkar.
Katarakt ilaç veya gözlük ile tedavi edilememektedir ve sadece ameliyat ile tedavi edilebilmektedir. Ameliyat, opaklaşmış göz merceğinin alınması ve yerine saydam yeni bir göz merceği yerleştirilmesidir.
Hasta katarakttaki görme bozukluğundan şikayetçi olmasa bile gözde kalıcı hasarlara sebebiyet verme durumu varsa ameliyat mutlaka yapılmalıdır.
Katarakt ameliyatında yeni geliştirilen bir yöntem mevcuttur; fako ameliyatı. Bu ameliyatta göze küçük bir tünel açılır ve işitme sınırlarının ötesinde ses dalgaları yayan cihazın ucu göz içine sokulur. Kataraktlı mercek parçalanır ve emilir. Yerine görme fonksiyonunu başarılı bir şekilde gerçekleştirebilecek suni bir mercek yerleştirilir. Ameliyatları ise oldukça kısa sürmektedir. 15- 20 dakikada işlem tamamlanabilmekte gün içerisinde hasta normal hayatına dönebilmektedir. Bu yöntem eski ameliyat yöntemlerine göre daha hızlı ve daha güvenlidir. Fako ameliyatı için kataraktın iyice ilerlemesini beklemeye gerek yoktur.
Ameliyattan sonra iyileşme süresi oldukça kısadır. Genelde ameliyattan hemen sonra iyileşmeler gözlemlenebilmektedir. Kataraktın geri gelmesi gibi bir durum söz konusu değildir. Ancak katarakt ameliyatı olmuş ve suni mercek yerleştirilmiş bir kişide mercek kalınlaşabilir. Bu durumdaki belirtiler yine kataraktta olduğu gibi görüntüde bulanıklaşma dır ve YAG lazer denilen oldukça kısa bir işlemle düzeltilebilmektedir.
Bilgilendirme amaçlıdır.
