Diz eklemi içerisinde uyluk ve kaval kemikleri arasındaki sürtünmeyi azaltmak, vücut yükünü diz içine transfer etmek için içerde bulunan kıkırdak benzeri yapılara menisküs denir. Şekil olarak C harfine benzerler ve dışta ve içte olmak üzere diz içerisinde iki tanedirler. Menisküs, eklemdeki yağlanmayı sağlamakta, şok etkisi yaratmakta ve kireçlenmeyi önlemektedir.
%70i sıvı, %30u organik madde olan menisküs yaş ilerledikçe azalmakta, üstünde çizik ya da zedelenme olmakta ve darbelere dayanıksız hale gelmektedir. Menisküs olmadığı takdirde, diz eklemine gelen yükler direkt eklem kıkırdağına binerek erken aşınmaya yani osteoartriteye yol açmaktadır. Menisküsün alınması ya da çok aşınması halinde günlük hareketlerde zorlanma ve yaşam kalitesinde düşüklük görülmektedir.
Menisküs yırtığının oluşması gençlerde ve yaşlılarda farklı gerçekleşmektedir.
Menisküs yırtığı olan kişiler, ani bir batma ya da yırtılma hissetmektedir ve birkaç saat içerisinde dizde sıvı ya da kan birikmesinden dolayı dizde şişlik görülmektedir. Yırtık oluşan dizin üstüne basmak topallayarak da olsa mümkündür ancak sporcuların sporu bırakmasına sebep olacak büyüklükte önem taşımaktadır. Zaman geçtikçe, ağrı menisküste noktasal hale gelir, ani dönüşlerde ve çömelme hareketinde ağrı olmaktadır. Menisküsün yırtık parçaları eklemlerin arasına girerek dizde bir kitlenme yaratabilmektedir. Bunun sonucunda, dizde daha önce duyurmamış kıtırtı benzeri sesler gelmektedir.
Geçmişte, menisküsün önemi bu derece bilinmemekteydi. Herhangi bir zedelenme ya da yırtılmada, nasıl olsa ileriki yaşlarda biteceği için, menisküsün komple alınmasına yönelik ameliyatlar yapılmaktaydı. Ancak günümüzde, küçük yırtıklarda zedelenmelerde menisküse mümkün olduğunca dokunulmamakta, hiç olmamasındansa zedelenmiş haliyle kalmasının bile diz için daha iyi olduğu söylenmektedir. Ya da örneğin, menisküsün %10'u yırtılmış ise yırtık dikilmeye çalışılmakta, bunun mümkün olmadığı durumlarda sadece yırtık parça alınmakta, menisküsün geri kalanına dokunulmamaktadır. Kenara yakın yırtıkların dikildikten sonra iyileşmesi kolay olmaktadır.
Menisküs tedavisi gençlerde ve yaşlılarda farklı şekilde uygulanmaktadır. Gençlerde yırtık dikilmesi tercih edilmektedir. Yaşlılarda ise dikme işlemi gerçekleştirilememektedir, yırtık kısım kesilerek çıkarılmaktadır. Menisküslerin damarlanmalarından dolayı tam olarak mümkün olmamakla birlikte, yapılan tetkikler sonucunda ilaç tedavisi, eklem içi enjeksiyonları, astroskopik cerrahi ile birlikte kemik düzeltici ameliyatlardan birine karar verilmektedir. Ayrıca çeşitli egzersiz hareketleriyle de menisküs dejenerasyonu engellenebilmektedir.
Bilgilendirme amaçlıdır.
