Renkli doppler ultrasonografi ses enerjisinden faydalanarak yapılan, radyasyon içermeyen ve emniyetli bir inceleme metodudur. Doppler yöntemi ile kemik ve kemikle çevrelenmiş bir kısım anatomik yapılar haricinde birçok yüzeysel/derin organ ve dokulara ait tanısal ve tedavi amaçlı işlem gerçekleştirebilmektedir.
Sadece tanısal olarak kullanılan ultrasonografinin herhangi bir yan etkisi mevcut değildir. Hamilelikte fetus üzerinde kanıtlanmış bir yan etkisi olmadığı için ultrasonografi yöntemi kullanılmaktadır.
Renkli doppler ultrason ya da renkli (color) doppler ultrasonografi yalnızca gebelik takibinde kullanılan bir yöntem değildir. Hamilelik dışında da kadında ve erkekte çeşitli hastalıklarının takibinde kullanılan bir yöntemdir. Power doppler renkli doppler ultrasonografinin bir türüdür.
Ultrason cihazı ses dalgaları ile çalışır. Doppler ultrason bu ses dalgalarının kan damarları içerisindeki kan hücrelerine çarpıp geri yansırken frekans değiştirmesinden yararlanılarak yapılmaktadır.
Renkli doppler incelemesi ise buna ilaveten ekrana damarlardaki kanın akış yönünü ve hızını kırmızı-mavi renklerle çizer.
Ekrandaki görülen damarların üzerinde bu renkler belirir, aynı zamanda kalp atımına benzer sesler işitilir.
Görüntü oluşturulması sırasında “prob” hasta vücudunda gezdirilirken ‘ultrason jeli’ adı verilen kaygan bir sıvı vücut yüzeyine sürülmekte, böylelikle ses dalgalarının hava tarafından kırılmadan vücut dokularına ulaşması sağlanmaktadır.
Doppler incelemeleri damarsal yapılara ve organların kanlanmalarına yönelik incelemeler olup ve diğer ultrasonografi incelemelere oranla daha uzun sürmektedir.
Detaylı bilgi için randevu alabilir veya 444 54 33 çağrı merkezimiz ile iletişime geçebilirsiniz.
Bilgilendirme amaçlıdır.
Aslında sık sık duyulsa da ne olduğu tam olarak bilinemeyen tıbbi tanımlardan biri de renkli Dopplerdir. Halk arasında renkli ultrason olarak da bilinen renkli Doppler birçok hastalığın teşhisinden kullanılabilien bir görüntülüme sistemidir.
Ultrason uygulamalarında bir radyasyon kullanımı ya da radyasyonla bir görüntüleme yöntemi söz konusu değildir. Ultrason cihazları radyo dalgalarının kullanılarak görüntü elde edilmesi prensibine göre uygulanan bir teşhis yöntemidir. Bu yüzden yan etkisi olmayan bir görüntüleme sistemidir renkli Doppler. Bu özelliği sayesinde hamilelerde kullanılmasında herhangi bir sakınca bulunmamaktadır.
Ultrason cihazı ses dalgaları ile çalışmaktadır. Doppler ultrason bu ses dalgalarının kan damarları içerisindeki kan hücrelerine çarpıp geri yansırken frekans değiştirmesinden faydalanılarak yapılır. Renkli Doppler inceleme ise buna ek olarak ekrana damarlardaki kanın akış yönünü ve hızını kırmızı-mavi renklerle çizer. Ekranda görülen damarların üzerinde bu renkler belirir, aynı zamanda kalp atımına benzer sesler işitilir.
Renkli Doppler uygulaması yapılırken damarlar ve içinde akan kanın akış yönü kullanıldığı için gebeliğin ilk dönemlerinde renkli Doppler uygulaması yapılamaz . Damarların gelişimi belirli bir döneme geldiği zaman ultrason uygulaması için yeterli zamana ulaşılmış olur ve Doppler uygulaması yapılabilir.
Plasenta oluşmaya başladığı andan itibaren bebeğe mümkün olacak en fazla miktarda kan akımını ulaştırmaya yönelik olarak plasentaya kan ulaştıran atardamarlarda (uterin arter) bölgede kan damarları genişler ve içlerinden geçen kana daha az direnç gösterirler. Böylece gebelik ilerledikçe bölgesel kan akımı artar. Bu durum kendini Doppler kan akımı ölçümlerinde direncin sayısal olarak düşmesi ve kan akım eğrilerinde önceden bölgede doğal olarak varolan çentikleşmenin kaybolması şeklinde gösterir.
Çentikleşme vücuttaki atardamarlarda sıklıkla varolan bir bulgu olarak uterin arterlerde gebelikte sıklıkla 20. haftaya kadar kaybolmasına karşın, doğal seyrin bazen yavaş olabilmesi nedeniyle 24 hatta 26. haftaya kadar gecikebilir. Bu nedenle bazı anne adaylarında 20. gebelik haftalarında saptanan çentikleşme bulgusu 24-26. haftada yapılan ölçümlerde kaybolmuş olarak izlenebilir.
Ultrasonografi iç organların kulağın işitemeyeceği seviyedeki yüksek frekanslı ses dalgaları kullanılarak görüntülendiği bir tıbbi görüntüleme metodudur. Vücut içine yollanan yüksek frekanslı ses dalgalarının bir kısmı organ veya dokular arasındaki ara yüzeylerden geri yansır, geriye yansıyan bu ses dalgalarından ultrasonografi görüntüsü oluşturulur. Ultrasonografi incelemelerinde iyonize radyasyon kullanılmaz. Ultrasonografi cihazı ses dalgalarını geçirip iyi iletmediği için hava veya gaz ihtiva eden organları ve kemik yapıları görüntüleyemez.
İçinde hava ve gaz bulunduğunda mide ve bağırsaklar görüntülenip, değerlendirilemez.
Ses dalgaları kemik yapıların yüzeylerinden geri yansıdığı için kemik sınır görülmesine rağmen kemik yapının içi görülemez.
İnceleme vücut içine ses dalgaları gönderen ve geriye yansıyan ses dalgalarını toplayan, transedüser (veya prob) olarak isimlendirilen ultrasonografi cihazının bir parçası vücut üzerinde gezdirilerek yapılır. İnceleme sırasında ağrı oluşmaz. Uygulamanın kolay ve zararsız olması nedeni ile iç organların görüntülenmesinde ve hastalıkların tanınmasında sık olarak uygulanmaktadır.
Renkli Doppler ulrasonografi kan akımını renk ile kodlayarak, damarlar içindeki kan akımının varlığını, akımın yönünü ve hızını gösteren yeni bir ultrasonografi tekniğidir. Atardamar ve toplardamarlar hastalıklarının teşhisinde ve vücut içinde tespit edilen kitlelerin damarlanmasının değerlendirilmesinde olmak üzere başlıca iki amaç için kullanılmaktadır. Özellikle damar hastalıkların tanınmasında (damar tıkanıklıkları, darlıkları ve varislerde) kullanılanibilen bir yöntemdir. İç organlarda tespit edilen kitlelerin teşhisinde ve değerlendirilmesinde, ultrasonografik incelemelerin vazgeçilemez yardımcısı olmuştur.
Ultrasonografi en sık batında kullanılır. Karaciğer, dalak, safra kesesi, pankreas, karın boşluğundaki büyük damarların görüntülenmesinde sık kullanılmaktadır. Özellikle karın ağrıları, safra kesesi ve safra yolları hastalıklarının değerlendirilmesinde ilk görüntüleme yöntemi olarak kullanılmaktadır. İkinci en sık kullanım alanı gebelik ve jinekolojik hastalıklardır. Ultrasonografi gebelikte önemli yararlar sağlar. Bebeğin anatomik yapısının normal olup olmadığını anlamak için kullanılan bir yöntemdir. Bebeğin aynı zamanda vücut fonksiyonlarınıda değerlendirmek mümkündür.
Ultrasonografinin bebek üzerine şimdiye kadar kanıtlanmış bir yan etkisi bildirilmemiştir. Gebelikte ultrasonografinin en önemli dezavantajı anormalliklerin tamamını göstermemesidir. Yukarıda sayılan sık kullanım alanları dışında, tiroid bezi, tükrük bezleri, meme, kaslar ve eklemler, penis ve testisler, vücudun (boyun, bacak ve kol gibi) ana damarlarının hastalıklarının tanısında kullanılabilen bir yöntemdir.
Ultrasonografi ve renkli doppler ultrasonografi ses enerjisinden faydalanılarak oluşturulan, radyasyon içermeyen güvenilir bir inceleme yöntemidir. Ultrasonografi ve Doppler yöntemiyle, kemik ve kemikle çevrelenmiş bazı anatomik yapılar dışında bir çok yüzeyel/derin organ ve dokulara ait tanısal ve tedavi amaçlı işlem gerçekleştirilebilmektedir.
Tanısal amaçlı olarak kullanılan ultrasonografinin bilinen bir yan etkisi bulunmamaktadır. Gebelerde fetus üzerinde kesin olarak kanıtlanabilmiş zararlı bir etkisi yoktur, kaldı ki gebelik takipleri ultrasonografi yöntemiyle yapılmaktadır. Doppler incelemeleri damarsal yapılara ve organların kanlanmalarına yönelik incelemeler olup ve diğer ultrasonografi incelemelere oranla daha uzun sürmektedir. Doppler incelemeleri, farklı ve özel donanıma sahip ultrasonografi cihazları ile yapılmaktadır.
Ultrasonografi vücut içerisinde herhangi hareketli bir dokuya ses dalgaları gönderilmesi ve geri alınmasıdır. Doppler ulrasonografide gönderilen ses dalgalarının yansıma hızları arasındaki fark o cismin ne yönde hareket ettiğinin anlaşılmasını sağlar. Doppler incelemelerinde incelenen hareketli cisimler ise alyuvarlardır.
Doppler incelemesinde hareket etmekte olan bir nesneye ses dalgaları gönderilmekte ve geri alınmaktadır. Gönderilen ve geri alınan bu ses dalgalarının frekansları nesnenin hızına göre değişmekte ve bu farklılık bilgisayar tarafından işlenip ekrana grafiksel olarak aktarılabilmektedir.
Böylece belli bir damarın içindeki kanın akım hızı hem şekil olarak görüntülenebilmekte hem de akım hızına karşı oluşan direnç de matematiksel olarak hesaplanabilmektedir.Tıptaki uygulamalarda hareket eden nesne alyuvarlar, yani akmakta olan kandır. Ortaya çıkan görüntüye de doppler akım eğrileri adı verilir.
Renkli doppler ile vücudumuzun hemen her bölgesinde atardamar ve toplardamarlardaki hastalıklar tanınabilirler.
Renkli Doppler:
Genel olarak renkli ultrason olarak da bilinen renkli dopplerin bilinen herhangi bir yan etkisi olmadığı için doktorlar ve hastalar tarafından tercih edilen bir görüntüleme sistemidir. Bu yüzden özellikle hamilelerde tercih edilen görüntüleme sistemidir. Hamilelik dışında da kadında ve erkekte çeşitli hastalıklarının takibinde kullanılan bir yöntemdir. Renkli doppler de ultrasonografinin çeşitlerinden biridir.
Ultrason cihazı prensip olarak ses dalgaları ile çalışmaktadır. Doppler ultrasonda temel prensip ses dalgalarının kan damarları içerisindeki kan hücrelerine çarpıp geri yansırken frekans değiştirmesinden yararlanarak yapılmaktadır. Renkli dopplerde ise farklı olan damarlardaki kanın akış yönünü ve hızınız kırmızı-mavi renklerle çizerek ekrana yansıtmasıdır. Ekrandaki görülen damarların üzerinde bu renkler belirir, aynı zamanda kalp atımına benzer sesler işitilir.
Renklli doppler ultrason ile en çok incelenen damar bebeğin göbek kordonundaki damarlardır (umblikal damarlar). Bunun dışında rahim damarları, beyin damarları, kalp damarları gibi çeşitli damarlar incelenebilir. Özellikle rahim içerisinde gelişme geriliği (iugr) şüphesi olan bebeklerde, anomali varlığında, kalp ritm bozukluğu veya kardiyak anomali varlığında, yüksek tansiyon hastalarında yapılır.
Her gebelikte rutin olarak yapılan bir inceleme değildir.
Gebelikte yapıldığıı belli bir zaman yoktur ancak gebeliğin ilk aylarında damarlar belirginleşecek kadar büyük olmadığı için yapılamaz. Renkli doppler uygulaması yapılırken damarlar ve içinde akan kanın akış yönü kullanıldığı için gebeliğin ilk dönemlerinde renkli dopler uygulaması yapılamaz . Damarların gelişimin belirli bir döneme geldiği zaman ultrason uygulaması için yeterli zamana ulaşılmış olur ve dopler uygulaması yapılabilir.
Günümüzde sıkça duyulan ama genel olarak hakkında fazla bilgi sahi sahibi olunmayan renkli doppler aslında bir çeşit ultrason yani görüntüleme yöntemidir. Bu görüntüleme yöntemi pek çok hastalığın teşhisinde kullanılmaktadır ve yan etkisi olmadığı içinde hasta sağlığı için bir sorun teşkil etmez.
Renkli doppler de dahil ultrason uygulamalarında kesinlikle X ışını ve radyasyon bulunmamaktadır. Ultrason cihazları ses dalgalarının kullanılarak görüntü elde edilmesi prensibine göre uygulanan bir teşhis yöntemidir.
Ultrason cihazı ses dalgaları ile çalışmaktadır. Doppler ultrason bu ses dalgalarının kan damarları içerisindeki kan hücrelerine çarpıp geri yansırken frekans değiştirmesinden faydalanılarak yapılmaktadır. Renkli doppler incelemesi ise buna ek olarak ekrana damarlardaki kanın akış yönünü ve hızını kırmızı-mavi renklerle çizer. Ekrandaki görülen damarların üzerinde bu renkler belirir, aynı zamanda kalp atımına benzer sesler işitilir.
Renklli doppler ultrason ile en çok incelenen damar bebeğin göbek kordonundaki damarlardır (umblikal damarlar). Bunun dışında boyun damarları, kol-bacak damarları gibi çeşitli damarlar incelenebilir. Özellikle rahim içerisinde gelişme geriliği (iugr) şüphesi olan bebeklerde, anomali varlığında, kalp ritm bozukluğu veya kardiyak anomali varlığında, yüksek tansiyon hastalarında yapılır. Her gebelikte rutin olarak yapılan bir inceleme değildir.
